تجارت سنگهای قیمتی، یکی از تجارتهای پر سود جهانی به شمار می‌رود که دستمایه آن محصولاتی طبیعی است که به لطف هنر بشر تبدیل به کالاهایی بی بدیل برای سرمایه گذاری و بهره برداری میشوند. . .
برق خیره کننده و سحرآمیز جواهرات در زیر نورهای هدایت شده فروشگاههای شیک جواهر فروشی مترصد است تا نگاه مشتاق عاشقان زیبایی را شکار کند. شکاری که صید و صیاد هر دو از موهبت آن برخوردارند.
جواهرات و زیورآلات به خصوص اگر اصل و گران قیمت باشند، مطلوب تقریبا تمامی‌خانم‌ها است. راستی هیچ می‌دانید چرا اینقدر این سنگها زیبا و پرجاذبه اند؟ می‌دانید چرا ما برای خریدن آنها اینقدر پول می‌پردازیم. و چطور باید آنها را بشناسیم و از آنها نگه داری کنیم؟ می‌دانید چقدر باید برای آنها پول بپردازید که مغبون نشوید؟
تجارت سنگهای قیمتی، یکی از تجارتهای پر سود جهانی به شمار می‌رود که دستمایه آن محصولاتی طبیعی است که به لطف هنر بشر تبدیل به کالاهایی بی بدیل برای سرمایه گذاری و بهره برداری میشوند. انواع سنگهای قیمتی که از معادن عمیق استخراج می‌شود، پس از برش خوردن و نشستن روی پایه‌های طراحی شده و یا به صورت خام به سرمایه‌‌‌ای تبدیل میشوند که هزاران سال عمر دارند.
سنگهای قیمتی به دلیل استحکام فوق العاده، زیبایی، کمیابی و منحصر به فرد بودن از ارزش ذاتی برخوردارند. که این ارزش ذاتی چون با پول یعنی کالایی که مدام در حال نوسان است سنجیده می‌شود، بنابراین همواره در حال افزایش است.
سنگهای قیمتی نظیر الماس، مروارید، یاقوت، فیروزه، و عقیق در طول هزاران سال تحت تأثیر فشار بسیار بالا و دمای زیاد در عمق زمین ساخته شده اند. شرایطی که برای فراهم آوردن آنها باید هزاران سال دیگر صبر کرد و از آنجا که ما هزاران سال بعد نیستیم و صبر آن را هم نداریم، همین امروز با پرداختن پولهای بیشتری آنها را تصاحب می‌کنیم.
البته به مدد تکنولوژی امروزه سنگهای بدل که در شرایط مصنوعی ساخته میشوند نیز وجود دارند که بهای بسیار نازلتری دارند. این جواهرات مصنوعی به نام (اتمی) شناخته میشوند که ارزش بهترین نوع آنها هم حدود یک صدم قیمت جواهرات اصلی است و بخش مهمی‌از تولیدات انبوه جواهرات در بازار کشور ما نیز از همین نوع جواهرات بدلی استفاده می‌کنند.
نکته جالب توجه دیگر در این زمینه این است که تقریبا تمامی‌تجارت سنگهای قیمتی اعم از اصل و بدل در ایران بصورت قاچاق انجام می‌شود و بجز فیروزه و عقیق که در بخشهایی از کشور خودمان یافت می‌شود، تمامی‌تجارت این سنگها در بازار سیاه و زیرزمینی صورت می‌گیرد.
این در حالیست که در کشورهایی مانند ایتالیا، هندوستان، آفریقای جنوبی، استرالیا و آمریکا که از مراکز تولید و تراش سنگهای قیمتی هستند، این تجارت بصورت کاملا آزاد و شفاف در حال انجام است. از آنجا که گمرک کشور ما این سنگها را جزء کالاهای لوکس دسته بندی کرده، از ورود آنها ممانعت بعمل می‌آورد. این در حالیست که وارد کردن سنگهای قیمتی که برخلاف مواد مصرفی وارداتی دیگر برای مدتهای طولانی ارزش افزوده دارند، کمک به حفظ ثروت ملی و ملت محسوب می‌شود و اصولا یکی از راههای حفظ ثروت نزد کشورها و خانواده‌های ثروتمند، تبدیل پول به اینگونه کالاها که ارزش ذاتی دارند، می‌باشد.
الماس اصلی ترین و مشهورترین سنگ گرانبهایی است که امروزه وجود دارد و گرانقیمت ترین جواهر موجود است و درجه خلوص و عیار آن براساس وزنش محاسبه می‌گردد که واحد محاسبه آن قیراط است. بنابراین هر چه الماس بزرگتر باشد، ارزش آن بیشتر است. اگرچه سنگهای کوچک الماس نیز با واحد قیراط شمارش میشوند. برای مثال یک قطعه الماس یکصد قیراطی دهها برابر یکصد قطعه الماس که هر کدام یک قیراط وزن دارند و مجموعا ۱۰۰ قیراط هستند، ارزش دارند.
کیفیت الماس به سه ویژگی بستگی دارد:
۱- نوع تراش ۲- وضوح و نداشتن رگه‌های ناخالصی ۳- رنگ که هر چه سفیدتر و درخشانتر باشد، بهتر است. شما حتماً نام برلیان را شنیده اید. اما بهتر است بدانید که برلیان نام نوعی برش است که بر الماس می‌زنند. یعنی برلیان نام نوعی برش است و همان الماس.
راه تشخیص الماس اصل از بدل دمیدن بخار دهان روی سنگ است که بخار به سرعت از روی الماس اصل محو می‌شود.
نوع دیگر سنگهای قیمتی یاقوت است که به رنگهای قرمز، سبز و آبی یافت می‌شود و این سنگها نسبت به الماس از ارزش به مراتب کمتری برخوردارند.یکی دیگر از سنگهای قیمتی مروارید است که هم بصورت طبیعی وجود دارد و هم آنها را در داخل صدف کشت می‌دهند. مروارید هر چه درشتتر و دایره وارتر باشد، گرانبهاتر است.
فیروزه که جزء سنگهای قیمتی جهان به شمار می‌رود از جمله جواهراتی است که در کشور ما نیز وجود دارد و ما همانند بسیاری دیگر از داشته‌های خود، برای آن خاصیتهای دیگری نیز در شمار آورده ایم که از جمله آنها می‌توان بر سنگ مقدس و طلسم خوشبختی اشاره کرد. این سنگ قدیمی‌از مشرق به مغرب راه یافته است و حتی اعتقادات در زمینه این سنگ قیمتی به همراه خود آن به مغرب زمین رفته است. اروپائیان از حلقه‌های فیروزه به نام هدیه فراموش ناشدنی یاد می‌کنند. فیروزه در رنگهای سبز و آبی و طیفی از ترکیب این دو رنگ وجود دارد که فیروزه رنگ آبی آسمانی روشن، مرغوبترین نوع فیروزه به شمار می‌رود.
بد نیست این را هم بدانید که ۶۰ درصد تولید جواهر دنیا از نظر ارزش و ۸۰ درصد از نظر قیمت نیز در هندوستان صورت می‌گیرد و حدود یک و نیم میلیون نفر فقط در بخش تولید آن مشغول به کار هستند.بعد از این توضیحات درباره اصل جواهر بهتر است این را هم بدانید که در کشور ما محاسبه قیمت جواهرات و جواهراتی به همراه پایه‌های زرین (طلایی) و سیمین (نقره ای) به چه روشی صورت می‌گیرد.
من و شما طلا را از طلافروشی با واحد گرم خریداری می‌کنیم و واحد کوچکتر خریداری طلا نیز صوت است که یک صدم گرم است. برای مثال هنگامی‌که یک انگشتری را که بدون نگین و کاملا از طلا ساخته شده را وزن می‌کنند، حدود ۸ گرم و ۲۰ سُت می‌شود که این رقم در رقم قیمت روز طلا ضرب شده و به اضافه ۷ درصد سود طلافروش به ما فروخته می‌شود.
البته این را هم بدانید که قیمت روز طلا شامل جمع دو رقم است یکی نرخ واقعی طلا (که هر روز آن را در روزنامه‌ها می‌خوانیم) و دیگری اجرت ساخت که در هر گرم بین ۵۰۰ تا ۲۵۰۰ تومان در نوسان است. برای مثال اجرت ساخت در یک النگوی ساده حدود ۷۰۰ تومان برای هر گرم است ولی برای یک سینه ریز مدل سال که با دست کار شده و جواهر هم بر روی آن کار شده، تا ۲۵۰۰ تومان هم می‌رسد. بنابراین ما برای خرید طلا در مجموع بابت سه ردیف جداگانه پول می‌دهیم. اول ارزش ذاتی طلا (برگرم) دوم اجرت ساخت طلا (بر گرم) و سوم سود فروشنده (بر درصد).
البته یادمان باشد که وقتی از طلا صحبت می‌کنیم، لازم است عیار آن را هم ذکر کنیم چون طلای خالص تنها به صورت شمش وجود دارد و به دلیل نرم بودن طلا، برای استحکام به آن مس و نقره اضافه می‌شود. عیار طلا نشان دهنده درصد خلوص طلا است طلای خالص که ۱۰۰ درصد آن طلای ناب باشد دارای عیار ۲۴است.
طلای رایج بازار ایران طلای ۱۸ عیار است که ۷۵ درصد آن طلا و مابقی مس و نقره است. برای همین هم روی طلای ۱۸ عیار رقم (۷۵۰) ذکر می‌شود که نشان دهنده عیار ۱۸ است. اگر زیورآلات شما این نشانه را نداشته باشد، عیار طلای شما ۱۷ است.
اگر طلا با مس و نقره مخلوط شود، حاصل طلای زرد است اما اگر طلا با نیکل، پالادیوم نقره و روی مخلوط شود، حاصل طلای سفید است. البته طلای سبز (طلا، نقره، مس و روی) و طلای قرمز (طلا و مس) نیز داریم که کمتر استفاده میشوند.
این را هم داشته باشید که طلای مورد استفاده در صنعت تراشه‌ها و ریزتراشه‌ها، عموما طلای زرد و با عیار ۲۴ می‌باشند.
علت رویکرد مردم بر طلای زرد دوام فوق العاده رنگ و جلای آن است در حالیکه سایر انواع طلا پس از مدتی جلا و درخشش خود را از دست می‌دهند و باید آبکاری شوند.بعد از این توضیحات حالا نوبت توضیح چگونگی محاسبه قیمت جواهر است که معمولا به همراه طلا فروخته می‌شود.
در مرحله اول بایستی حساب جواهرات صنعتی و کم ارزش را از جواهر واقعی جدا کرد. جواهرات صنعتی و کم ارزش معمولا در تنوع طرح و رنگ فراوان به همراه طلا فروخته میشوند و از آنجا که حجم و وزن کمی‌دارند، قیمتی ناچیز و در حد هیچ دارند. برای مثال هنگامی‌که یک انگشتری زنانه با یک نگین سفید (که شبیه الماس هم هست) یا سیاه درشت به اندازه تقریبی یک نخود با قیمت معمولی فروخته می‌شود، تردید نداشته باشید که با یک جواهر صنعتی روبرو هستید. چرا که اگر بخواهید یک جواهر واقعی در این اندازه خریداری کنید باید حداقل ۵ میلیون تومان فقط برای جواهر بپردازید!
اما این جواهر صنعتی حدود ۱ تا ۲ هزار تومان ارزش دارد که تنها شبیه جواهر است. اما بیاد داشته باشید که هنگام فروش این سنگها اگر زیاد از حد بزرگ نباشد شما برای وزن این جواهر بی ارزش، هم اندازه ارزش طلا پول پرداخت خواهید کرد و این در حالیست که در هنگام فروش دوباره آن هیچ پولی بابت آن دریافت نخواهید کرد.برای همین هم توصیه می‌کنیم از خریدن زیورآلاتی که سنگهای صنعتی به میزان زیاد دارند خودداری کنید تا مغبون نشوید.
نوع دیگر جواهرات صنعتی که تشخیص آنها از جواهر واقعی سخت تر بوده و شبیه به برلیان یک تراش خاص از الماس است، معمولا به جای الماس در جواهرات درجه دوم بکار می‌رود.اگر فروشنده در هنگام فروش جواهر از شما وجهی بابت سنگهای انگشتری یا سایر زیورآلات دریافت نکند، حتما از جواهرات صنعتی استفاده کرده است. چرا که اگر از جواهرات اصلی استفاده کند، قیمت سنگها چندین برابر قیمت طلای زیورآلات شما خواهد بود.
از آنجا که این نوع جواهرات ارزش زیادی ندارند آنها را عددی و یا گرمی‌خرید و فروش می‌کنند که ارزش آنها هم پائین است.
نوع دوم این جواهرات که جواهرات با ارزش است با واحد قیراط سنجیده می‌شود. که هر قیراط ۲۰۰ میلی گرم است.
ارزش گذاری این جواهرات که یک کار تخصصی و پیچیده است، توسط خبرگان صنف و با توجه به نظر آنان تامین می‌شود و دامنه نوسان آن بسیار زیاد است. برای مثال هر قیراط برلیان که سنگ پایه بازار محسوب می‌شود که دارای اندازه‌های جور باشد در حال حاضر در بازار تا ۲۰۰ هزار تومان هم می‌رسد. البته این قیمت بستگی به روشنایی، تراش و درصد خلوص الماس‌ها دارد و برای سنگهایی است که اندازه آنها حدود نصف و شاید کمتر از دانه ارزن است. اگر این اندازه‌ها بزرگتر شوند، قیمت‌ها به صورت مکعبی رشد خواهند کرد.
برای چنین جواهراتی اگر فرض بفرمایید در یک حلقه نامزدی با وزن ۱۰ گرم طلا که حدود ۱۵۰ هزار تومان ارزش دارد ۱۰ عدد وجود داشته باشند، شما تنها برای جواهر خریداری شده باید حدود ۴۰۰ هزار تومان اضافه پرداخت نمایید که تقریبا ۳ برابر قیمت طلای شما می‌باشد.برای این جواهرات در موقع فروش پول سنگ هم بازپرداخت می‌شود اما بسته به انصاف جواهرفروش بین ۲۵ تا ۴۰ درصد از ارزش آن تنها برای سنگ کسر می‌شود.
بنابراین در هنگام خرید جواهرات اصل هم در نظر داشته باشید که اولا از فروشندگان خوشنام و منصف که شهره هم هستند خرید کنید و ثانیا جواهراتی خریداری کنید که قصد تعویض آنها را حداقل در کوتاه مدت نداشته باشید. در غیر اینصورت برندگان خرید شما جواهرفروشان خواهند بود که تا ۳۰ درصد از سود سرمایه گذاری شما را در لحظه اول نصیب خود میسازند.
برگرفته از سایت طلا و جواهر
